Uit de praktijk
Willeke schrijft: Gustavo is een jongen van 12 jaar. Hij is ook dit schooljaar weer op een nieuwe school begonnen. Nieuwe ronden, nieuwe kansen zullen we maar zeggen want ieder jaar wordt hij uiteindelijk van school geschorst en mag hij niet meer terug komen. Waarom? Omdat leerkrachten en leerlingen het gedrag van Gustavo niet begrijpen en hij het gedrag van leerkrachten en leerlingen niet begrijpt. Dit is al de 5e school voor Gustavo sinds wij hem kennen. Gustavo is intelligent, vooral bij de vakken die hem erg interesseren. Voor de vakken die zijn interesse niet hebben is hij niet te motiveren. Daarnaast is hij erg gevoelig voor geluid en kan hij honden horen blaffen van straten verderop die verder niemand hoort. Het geluid van de blaffende honden komt echter ontzettend hard bij hem binnen en hij verdraagt het totaal niet. Het stoort hem, irriteert hem en dit manifesteert hij dan ook door luidkeels door de klas heen te schreeuwen dat die verdomde hond zijn geblaf moet houden………. Dan heeft hij het ook nog moeilijk met mensen die tegen hem aan stoten tijdens het lopen of hem aanraken zonder dat er iets mee bedoeld wordt. Dit gebeurt natuurlijk regelmatig op het schoolplein en bij het wisselen van de lessen. Hij vindt het echt allemaal heel vervelend. Tot mei dit jaar ging het goed op zijn nieuwe school, Gustavo ging iedere dag naar school. Zijn klasgenoten lieten hem in zijn waarde, zochten eigenlijk geen contact met hem en dat was voor hem alleen maar beter. Hij heeft er geen behoefte aan om vrienden te maken. Hij gaat naar school om te leren en meer niet. De leerkrachten vonden hem anders maar hadden niet echt problemen met hem. Er was wel interesse in een training over autisme maar er werd geen tijd vrij gemaakt door de school en hierdoor is de training niet gegeven. Nadat Deyra een paar vragen had beantwoord vonden ze dat voldoende informatie hadden en hun werk konden doen. En het ging ook echt goed met Gustavo, hij ging iedere dag weer vrolijk naar school.
Maar in mei zijn er twee nieuwe jongens in zijn klas gekomen en deze jongens hebben ontdekt dat Gustavo verschillende dingen niet leuk vindt. Toen zij een keer aan het voetballen waren moest Gustavo langs hen heen lopen. Helaas kwam de bal per ongeluk tegen het hoofd van Gustavo aan. Gustavo raakte helemaal in paniek dat de bal zijn hoofd had geraakt want hij dacht nu dat er neuronen in zijn hoofd kapot waren gegaan. Als de neuronen in zijn hoofd dood gaan kan hij niet meer leren en hij wil graag goed kunnen leren want dat is belangrijk. Door de starheid in zijn denken ontwikkelt hij een irreële angst die hem werkelijk blokkeert in zijn dagelijks functioneren……..Door deze bal op zijn hoofd durft hij niet goed meer naar school want stel dat het weer gebeurt. Dit was nog wel op te lossen en te begeleiden door zijn moeder maar nu komt het volgende. De twee nieuwe jongens zagen hoe Gustavo reageerde en vonden dit erg grappig. Gustavo is nu het mikpunt geworden van hun pesterijen. Ze raken hem met opzet aan, lopen tegen hem aan en moeten dan erg lachen als hij boos wordt. Op een dag heeft 1 van deze jongens een rugzak van een ander kind kapot gemaakt met een mes. Hiervan hebben ze Gustavo de schuld gegeven terwijl Gustavo het niet gedaan heeft. Er wordt nu ook nog eens door een leerkracht beweerd dat dit te zien is op de beveiligingsfilm…………iets waar Gustavo helemaal gek van wordt want hoe kan er nu iets op de beveiligingsfilm staan wat hij helemaal niet gedaan heeft.
Gustavo wil niet meer naar school en als hij naar school gaat dan gaat hij de klas niet in.
Deyra werkt nog maar kort met hem maar ze heeft heel snel zijn vertrouwen gewonnen. Het heeft haar moeite gekost maar uiteindelijk heeft ze uit kunnen leggen dat zijn neuronen niet dood gaan door een bal tegen zijn hoofd. Hierdoor werd hij rustiger maar Gustavo maakt zich op zulke momenten overal zorgen om dus al snel komt er dan weer een volgende vraag. Veel vragen over zijn klasgenoten en waarom ze zich op een bepaalde manier gedragen. Ze bespreken dan ook het gedrag van Gustavo zelf en hoe zijn gedrag is voor zijn klasgenoten. Gustavo weet dat hij autisme heeft, dat hij anders is en dat daarom zijn klasgenoten hem pesten. Hij wil dat dit stopt. Hij wil dat ze hem met rust laten zodat hij gewoon naar school kan gaan om te leren. Daarom heeft Deyra gezegd dat ze op school gaat praten en gaat vragen of ze aan zijn klasgenoten mag uitleggen wat autisme is. Dat ze ook aan de leraren het autisme wil uitleggen zodat ze hem beter kunnen begrijpen. Gustavo was erg blij en bedankte haar heel erg.
Nadat ze dit had afgesproken was de therapie klaar en bracht Gustavo haar naar de deur om gedag te zeggen. Eenmaal buiten keek Deyra nog een keer om en zag ze Gustavo dansend de trap terug op gaan………….
Inmiddels hebben Deyra en ik het gesprek op school gehad en heeft de directrice gezegd dat zij ook denkt dat de uitleg over autisme in de klas kan helpen. Het idee van deze les over autisme is dat er aan het einde van de les afspraken worden gemaakt met de klasgenoten hoe ze Gustavo gaan helpen. We willen dan wel dat er een volwassene toezicht gaat houden op het nakomen van deze afspraken. En als de afspraken niet worden nagekomen dat er dan consequenties aan verbonden zijn. Gelukkig heeft de directrice zelf beloofd dat ze hierop gaat toezien en vindt dat dat ook de klassenleraar deze taak op zich moet nemen. Daarnaast hebben we gezegd dat de leerkrachten zich moeten laten informeren over het autisme.
zodat ook zij het gedrag beter gaan begrijpen. De leerkrachten hebben hier echter geen tijd hiervoor. Daarom hebben we afgesproken dat Deyra en ik een ochtend op school aanwezig zullen zijn en dat tijdens deze ochtend de leerkrachten mogen binnenlopen om hun vragen te stellen over Gustavo. Laten we hopen dat de leerkrachten komen met hun vragen. Laten we hopen dat het goed gaat uitpakken. We gaan deze les voor de eerste keer op een school geven en beseffen goed dat er ook een gevaar in kan schuilen. Namelijk dat de klasgenoten Gustavo gaan pesten juist vanwege zijn autisme. Maar zoals het nu is wordt hij toch ook al gepest door zijn autisme en Gustavo weet ook dat dit zo is. Hij wordt gepest omdat hij anders is en daarom wil hij dat we het autisme, de reden waarom hij anders is, gaan uitleggen.
In verband met de privacy van Gustavo heb ik hem in deze brief zo genoemd. Ook vanwege de privacy wordt dit een brief zonder foto’s dit keer.
Ik wilde dit verhaal graag delen omdat het mij persoonlijk raakt dat een kind zo gepest kan worden op school zonder dat volwassenen iets doen. Wat ik ook echt heel moeilijk vind is om te begrijpen hoe een volwassen zo kan liegen over een beveiligingsfilm en zich totaal niet realiseert dat een jongen met autisme dit echt niet begrijpt en hier gek van kan worden. Ik weet dat in Nederland ook nog zulke situaties bestaan maar helaas is het verhaal van Gustavo hier één van de vele verhalen. Het werk van Abrazos is nog niet klaar, we bereiken veel dingen en er zijn nog steeds veel dingen om aan te pakken. Stap voor stap, met veel geduld en door veel informatie en kennis te delen.
Un Abrazo, Willeke Brouwers Projectleider Abrazos in Peru september 2016.